S7 GRAPH Programlama Dili Uygulaması – Bölüm1

Bu yazımız, bir SIMATIC S7’nin donanım konfigürasyonu üzerine inşa edilmiştir. Ancak, dijital giriş ve çıkış kartlarına sahip herhangi bir donanım konfigürasyonu kullanılabilir. Bu bölüm için aşağıdaki projeyi kullanabilirsiniz, örneğin: sce-012-101-donanım-config-s7-1516f …..zap15_1

Proje dosyalarının bulunduğu Siemens’in web sitesi için => TIKLAYINIZ

Uygulama için Gerekli Donanım ve Yazılım

  • Mühendislik istasyonu: Donanım ve işletim sistemi gereksinimleri geçerlidir (ek bilgi için, TIA Portal Kurulum DVD’lerinde Beni Oku’ya bakın)
  • SIMATIC STEP 7 TIA Portal’da profesyonel yazılım – V15.1 veya üstü
  • SIMATIC S7 kontrolör, örn. CPU 1516F-3 PN/DP – Bellek kartı ve 16DI/16DO ve 2AI/1AO ile Firmware V2.0 veya üstü (Lütfen dikkat: Dijital girişler bir panele beslenmelidir.)
  • Mühendislik bilgisayarı ve kontrolör arasında Ethernet bağlantısı

Uygulamanın Adım Adım Yapılışı

Planlamanın nasıl yapılacağına ilişkin talimatları aşağıda bulabilirsiniz. Zaten her şeyi iyi anlıyorsanız, numaralı adımlara odaklanmanız yeterli olacaktır. Aksi takdirde, talimatlardaki ayrıntılı adımları uygulamanız yeterlidir.

Mevcut bir Proje Nasıl Geri Alınır?

->Sıralama istasyonunun gerekli GRAPH fonksiyon bloklarını (FB) programlamaya başlamadan önce, bir donanım konfigürasyonuna sahip bir projeye ihtiyaç var (örn. sce-012-101-hardware-config-s7-1516f….zap15_1). Arşivlenmiş mevcut bir projeyi geri almak için proje görünümünde -> Proje(Project) -> Al(Retrieve) ile ilgili arşiv seçilmelidir. Seçiminizi “Aç(Open)” ile onaylanır

(-> Proje(Project) -> Al(Retrieve)-> Bir *.zap15_1 arşivi seçin … -> Aç(Open))

-> Sonraki adım, alınan projenin saklanacağı hedef dizini seçmektir. Seçim “OK” ile onaylanır.

(-> Hedef dizin(Target directory) -> Tamam(OK))

“Tablo sıralama istasyonunu etiketle(Tag  Table sorting Station)” İçe Aktarması Nasıl Yapılır?

-> Mevcut bir sembol tablosunu eklemek için varsayılan etiket tablosunu açın ve ardından “İçe Aktar(Import)” düğmesi tıklanır.

(-> İçe Aktarma(Import) )

-> İçe aktarma dosyasının konumunu seçmek için düğmesi kullanılır.

-> İçe aktarma bittiğinde, bir onay penceresi görünür ve içe aktarma için günlük dosyasını görüntülemeye fırsat olacaktır. -> Tamam(OK)’a tıklanır.

-> İstediğiniz sembol tablosunu seçilir (örn. .xlsx formatında) ve seçimi “Aç(Open)” ile onaylanır.

(->sce-020-100-tag-table-sıralama-istasyonu… -> Aç(Open)-> Tamam(OK) -> Tamam(OK))

-> Şimdi sıralama istasyonunun etiket tablosu içe aktarılmış oldu. Proje adı ‘052-100_ GRAPH_S7-1500’ şeklinde kaydedilir.

. (-> Proje(Project) -> Farklı kaydet …(Save As…) -> 052-100_GRAPH_S7-1500 -> Kaydet(Save))

FB50 “AUTOMATIC_MODE” Fonksiyon Bloğu Nasıl Oluşturulur?

-> Yeni bir fonksiyon bloğu oluşturmak için proje ağacında Program blokları altında “Yeni blok ekle(Add New Block)” üzerine tıklanır.

(-> Program blokları(Program Blocks) -> Yeni blok ekle(Add New Block) -> )

-> Yeni fonksiyon bloğuna “AUTOMATIC_MODE” adını verilir, dili GRAPH olarak ayarlanır ve FB numarası için 50 sayısı manuel olarak seçilir. “Yeni ekle ve aç(Add New and Open)” onay kutusunu seçilir. Ardından otomatik olarak proje görünümünde oluşturulan fonksiyon bloğuna yönlendirilir. “Tamam(OK)” ı tıklanır. (-> Ad: AUTOMATIC_MODE-> Dil: GRAPH -> Manual -> Numara: 50(Number: 50)-> Yeni ekle ve aç(Add new and Open) -> Tamam(OK))

FB50 “AUTOMATIC_MODE” Blok Özellikleri Nelerdir?

-> “Yeni ekle ve aç(Add new and Open)” seçildiyse, proje görünümü az önce oluşturulan bloğun programlanması için bir GRAPH editörü ile açılır.

-> GRAPH bloğunun belirli özelliklerini kontrol etmek için, “Özellikler(Properties)” seçilir ve “Genel(General)” altında “Özellikler(Properties)” seçilir (-> Özellikler(Properties) -> Genel(General) ” Nitelikler(Attributes)). Burada gösterildiği gibi öznitelikler seçilir.

Not:  Nitelikler hakkında ayrıntılı bilgileri kılavuzlarda veya çevrimiçi yardımda bulabilirsiniz.

1.1 FB50 “AUTOMATIC_MODE” Arayüzü Nasıl Belirlenir?

-> Fonksiyon bloğunuzun arayüz açıklamasını programlama görünümünüzün üst bölümünde bulunabilir. TIA Portal’daki varsayılan ayarlara dayalı olarak, standart arayüz parametrelerinin yerel etiketleri zaten oluşturulmuştur. Gerekirse, bu varsayılan ayarlar TIA Portal’ın ayarlarında değiştirilebilir.

-> Yalnızca ilk üç giriş etiketine ihtiyaç vardır. Girdi etiketlerinin geri kalanı ve tüm çıktı etiketleri silinebilir.

-> Statik etiketler silinmemelidir.

-> Otomatik mod için belirtilen GRAFCET, sensör kablolamasından bağımsız olarak kontrol görevin fonksiyonla ilgili, süreç odaklı bir açıklamasıdır. Bu, sinyal durumlarını (normalde açık kontak/normalde kapalı kontak) incelemek yerine, istasyon durumuna (silindir geri çekilmiş) bakıldığı anlamına gelir. Bu GRAFCET, mekatronik mühendisi sınavında olduğu gibi, ekipman tanımlayıcıları ile adım adım diziyi açıklar.

-> EN 81346-2’ye göre eksi işareti, ürün yönünün (-B1) harfinin önüne yerleştirilir, bu nedenle -B1 durumunda, kablolamadan bağımsız olarak geri çekilmiş silindiri işaret eden bileşen. Çıkış atamaları için, örn. -Q1, kontrol edilen bileşen.

-> Tarafımızdan oluşturulan GRAPH fonksiyon blokları, aynı tanımlamalarla fonksiyonla ilgili olarak oluşturulmalıdır.

-> Aynı etiket atamaları, TIA Portal’da global etiketler ve yerel etiketler için kullanılabilir, bu nedenle gerekli etiketleri otomatik mod için GRAFCET’ten ve Etiket tablosu sıralama istasyonundan alınabilir.

-> Sağ fare düğmeleriyle giriş etiketlerinin son satırını seçin ve “Satır ekle(Add Row)” menü öğesi seçilir (-> Giriş(Input) -> ACK_EF -> Satır ekle(Add row))

-> Eklenen satırda Giriş altında giriş arayüzü olarak #Start(Başlat) parametresi eklenir ve girişi Enter tuşu ile onaylanır. Veri tipi “Bool” otomatik olarak atanır. Bu tutulacaktır. İlgili yorumu “Başlat komutu(Start command)” girilir.

-> Giriş altında #-B1, #-B2, #-B4 ila #-B7 arasında ek ikili giriş parametreleri eklenir ve veri türleri kontrol edilir. Bunlar için açıklayıcı yorumlar eklenir.

-> Çıkış altında #-Q1, #-M2 ve #-M3 ikili çıkış parametrelerini eklenir ve veri türlerini kontrol edilir. Bunlar için açıklayıcı yorumlar eklenir.

-> Alternatif olarak, bunları etiket tablosundan da kopyalayıp yapıştırılabilir.

Sıralayıcının Yapısı Nasıldır?

Yerel etiketler tanımlandıktan sonra sıralayıcıyı oluşturmaya başlanılabilir.

Sıralayıcı, bir sonraki adıma geçiş koşullarına bağlı olarak sabit bir sırayla etkinleştirilen bir dizi adımdan oluşur.

Bir sıralayıcının yürütülmesi her zaman bir ilk adımla başlar.

Bekleyen herhangi bir hata ortadan kaldırıldığında veya onaylandığında ve adımı takip eden geçiş koşulu sağlandığında bir adımdan çıkılır.

Koşul sağlanan geçişi takip eden bir sonraki adım aktif hale gelir.

Eşzamanlı dallar, geçişin ardından birden fazla adımın aynı anda etkinleştirilmesine izin verir.

Sıralayıcının sonunda, aynı fonksiyon bloğunun bu veya başka bir sıralayıcısının herhangi bir adımına atlama mevcuttur. Bu, sıralayıcının döngüsel çalışmasına izin verir. Sıralayıcının sonuna bir sıra sonu da yerleştirilebilir. Dizi sonuna ulaşıldığında dizi burada sona erer.

Aktif adım

Aktif bir adım, eylemleri halihazırda yürütülmekte olan bir adımdır.

Bir önceki geçişin koşulları sağlandığında adım aktif hale gelir. Ayrıca, ilk adım olarak tanımlandığı ve sıralayıcı başlatıldığı anda veya olaya bağlı bir eylem tarafından çağrıldığında aktif hale gelir.

S7-GRAPH’ın Nesneleri

Araç çubuğunun ilk beş düğmesi ile sıralayıcının farklı görünümleri seçilebilir.

Altıncı düğme, bir sıralayıcıyı silmek için yedinci düğmede yeni bir sıralayıcı oluşturmak için kullanılır.

Bir Sıralayıcının Elemanları

Sıralayıcının aşağıdaki öğeleri, Favoriler altında doğrudan seçilebilir.

FB50 “AUTOMATIC_MODE” Programlaması Nasıl Yapılır?

-> İlk olarak, metninin üzerine yazarak sıralayıcıya “sequencer AUTOMATIC_MODE” adı verilir.

-> Adım numarası ve adım etiketinin tanımı şimdi değiştirilmelidir. Bunu yapmak için adım alanına tıklanır ve yeni bir numara ve tanım girilir.

-> Adım alanındaki ” ” düğmesini kullanarak işlem tablosunu açılır.

-> Geçişte “ ” düğmesini kullanarak giriş penceresi açılır.

-> Geçiş 1 penceresine altı girişli bir VE mantık işlemi eklenir.

-> T1 – Trans1: “başlangıç koşulları(start conditions)” olarak atayın ve eylem tablosunda S30 – Adım 30: “ilk adım(First Step)” olarak belirlenir.

-> Ara bağlantıyı oluşturmak için, arayüzden “Başlat(Start)” etiketini AND mantık işleminin ilk girişine sürüklenir.

-> VE mantık işlemini GRAFCET’teki belirtime göre birbirine bağlanır.

-> Burada, ilk adımın hiçbir eylemi yoktur ve böylece tamamlanmıştır.

Not: “Etiket tablosu sıralama istasyonundan” global etiketlerle karışıklığı önlemek için, yerel etiketler Sürükle ve Bırak kullanılarak arayüz açıklamasından taşınmalıdır. Yerel etiketler her zaman bir sayı ‘#’ işaretiyle başlar

-> Şimdi, Adım 31’deki eylem tablosu açılır.

-> Adım 31’de konveyör motoru -M1 sabit bir hızda ileriye doğru sürülecektir. Bunu yapmak için, -Q1 çıkışını eylem olarak ayarlayın, ancak yalnızca Adım 31 etkin olduğu ve -B1 sensörünün silindirin geri çekilmiş konumda olduğunu bildirdiği sürece bu şekilde olur.

-> Geçişli sonraki adımı eklemek için “Adım ve geçiş(Step and Transition)” öğesini Geçiş 1’in altındaki çift oka sürükleyin. Numaralandırma otomatik olarak devam eder.

-> S32 – S35 Adımlarını ilgili geçişleriyle birlikte çalışma penceresine taşımak için Sürükle ve Bırak kullanılır.

-> Adım 31’den sonra, sıralayıcı alternatif bir dal kullanılarak bölünür. ” Alternatif dalı aç(Alternating branch)” öğesini Adım 31’in altındaki yeşil kareye taşımak için Sürükle ve Bırak kullanılır. Geçiş 7’ye sahip alternatif dal eklenir.

-> Geçiş 8 ile Adım 36’yı eklemek üzere Geçiş 7’nin altındaki çift ok üzerine “Adım ve geçiş(Step and transition)”i taşımak için Sürükle ve Bırak kullanılır.

-> “İleri konveyör(conveyor forwards)” ile Adım 31’deki eylem alanını tanımlanır.

-> Kilit altında bir kilitleme koşulu “-(C)-” ayarlanır ve niteleyici olarak “Adım etkin olduğu sürece ayarla(Set as long as step is active)” seçilir.

-> “-Q1” çıktı etiketini işlem alanına sürüklenir.

-> Adım 31’e çift tıklanır veya tek adım görünümünde kilitleme koşulunu girmek için tek adımlı görünüm düğmesine basılır.

Not: Kilit koşulları/kilit hakkında ayrıntılı bilgileri kılavuzlarda veya çevrimiçi yardımda bulunabilir.

-> “-B1” etiketi artık tek adımlı görünümde kilitleme koşulu olarak ayarlanabilir. “-B1” etiketini Interlock C’nin girişine sürüklenir.

-> Aşağıdaki adım için adım etkinleştirme koşulu olarak Geçiş 2 için “-B5” etiketini ve Geçiş 7 için “-B7” etiketi sürüklenir.

-> Sıralayıcı görünümüne geçin ve Geçiş 2 için “sensör metal parçası(Sensor metal part)” ve Geçiş 7 için “konveyörün sonundaki sensör parçası (part in front of conveyor)” tanımını girilir.

-> 31. Adımdaki eylem penceresindeki ilk satır seçilir ve kopyalanır.

-> Kopyalanan satırı Adım 32 ve Adım 36’ya yapıştırılır.

-> “İleri konveyör(conveyor forwards)” ile Adım 32 ve 36’daki eylem alanları tanımlanır.

-> Adım 31 için daha önce gösterildiği gibi, “-B1” kilitleme koşulu şimdi arayüzden sürükleyerek tek adımlı görünümde Adım 32 ve Adım 36’da Kilitleme C olarak ayarlanmalıdır. Adım alanının solundaki -(C)- bu adımda bir kilitlemenin programlandığını gösterir.

-> Adım etkinleştirme koşulu olarak “-B6” etiketini Geçiş 3’e sürüklenir.

-> Geçiş 3’ü “silindirin önündeki kısım(part in front of cyclincder)” ile tanımlanır.

-> Konveyör Adım 33’te durdurulacaktır. Burada bir eylemin programlanması gerekmez, çünkü Adım 33’e ilerleme, “Adım etkin olduğu sürece ayarla(Set as long as step is active)” niteleyicisi nedeniyle Adım 32’deki konveyör çalışmasının “-Q1” durmasına neden olur . 0,5 saniyelik bir bekleme süresinden sonra bir sonraki adım devreye girecektir.

-> “Adım aktivasyon süresinden büyük(Greater than step activation time)” karşılaştırıcısını Geçiş 4 penceresindeki yeşil kareye sürüklenir ve süre için T#500MS girilir.

-> Eylem penceresini “konveyör durdu(conveyor stopped ” ve geçiş penceresini “bekleme süresi 0,5s(waiting time 0.5s)” ile tanımlanır

-> Adım 34’te, metal parçayı itmek için silindir -M4, burada gösterilen “-M3” kontrolüyle uzatılmalıdır, ancak bu, yalnızca son konumuna ulaşmadığı sürece geçerlidir.

-> Tek adım görünümünde kilitleme koşulunu girmek için Adım 34’e çift tıklayın veya tek adım görünümü düğmesine basılır

-> “-B2” etiketi artık tek adımlı görünümde kilitleme koşulu olarak ayarlanabilir. “-B2” etiketini Interlock C’nin girişine sürüklenir. “-B2” etiketini olumsuzlanır çünkü silindir yalnızca son konumuna ulaşmadığı sürece sürülür.

-> GRAFCET’in 34. Adımına geçiş şu anlama gelir: Silindir ön uç konumuna “-B2” ulaştığında, 0,5 saniyelik bir bekleme süresi başlar. Bunun için S7-GRAPH’a bir ara adım eklenmelidir.

-> Adım 34’ü ve ilgili Geçiş 5’i seçin ve kopyalanır.

-> Geçiş 5’i seçin ve kopyalanan adımı geçişli olarak eklenir.

-> Girilen adımın adım numarasını ve etiket tanımları değiştirilir.

-> Eklenen geçişin geçiş numarasını ve etiket tanımlarını değiştirilir.

-> Adım etkinleştirme koşulu olarak “-B2” etiketini Geçiş 5’e sürüklenir.

-> İlk olarak, bir VE mantığı işlemini, adım etkinleştirme koşulu olarak Geçiş 51’e sürüklenir ve ardından “-B2” etiketini AND mantıksal işleminin ilk girişine sürüklenir. Şimdi “Adım aktivasyon süresinden büyük(Greater than step activation time)” karşılaştırıcısını ikinci girişteki yeşil kareye sürüklenir ve süre için T#500MS girilir.

-> Geçişleri burada gösterildiği gibi belirlenir.

-> Adım 35’te, metal parçayı itmek için kullanılan silindir -M4, burada gösterilen “-M2” kontrolüyle geri çekilmelidir, ancak bu, yalnızca son konumuna ulaşmadığı sürece geçerliidr.

-> Adım 35’e çift tıklanır veya tek adımlı görünüm düğmesine tek adım görünümünde kilitleme koşulunu girmek için basılır.

-> “-B1” etiketi artık tek adımlı görünümde kilitleme koşulu olarak ayarlanabilir. “-B1” etiketini Interlock C’nin girişine sürüklenir. “-B1” etiketini olumsuzlayın çünkü silindir yalnızca son konumuna ulaşmadığı sürece sürülür.

-> Sıra görünümüne geçilir ve Geçiş 6 için “silindir geri çekilmiş(Cyclinder retracted)” tanımı girilir.

-> Adım etkinleştirme koşulu olarak “-B1” etiketini Geçiş 6’ya sürüklenir.

-> Dizinin sonunda, Adım 30’a bir atlama ayarlanır.

-> Bir atlamayı çift oka sürüklenir ve atlama hedefi olarak Adım 30’u seçilir.

-> GRAFCET’in 36. Adımından sonraki geçiş, plastik parça “-B7” ışık sensörünü geçtiğinde 2 saniyelik bir bekleme süresinin başladığı anlamına gelir. Başka bir deyişle, “-B7” artık etkinleştirilmediğinde bekleme süresi başlar. Bunun için Adım 34’teki gibi S7-GRAPH’a bir ara adım eklenmelidir.

-> Adım 34 için kullanılan prosedürü tekrarlayın. (-> Adım 36 ve Geçiş 8’i seçin ve kopyalanır. -> Geçiş 8’i seçin ve kopyalanan adımı geçişle eklenir. -> Adım numarasını S361 ve adım etiketini Adım36_1 olarak değiştirilir. -> Geçiş numarası T81 ve etiket tanımı Trans8_1 olarak değiştirilir.)

-> Adım etkinleştirme koşulu olarak, Olumsuzlamalı “-B7” etiketini Geçiş 8’e sürüklenir.

-> İlk olarak, bir VE mantığı işlemini, adım etkinleştirme koşulu olarak Geçiş 81’e sürüklenir,

ve ardından “-B7” etiketini bir olumsuzlama ile AND mantık işleminin ilk girişine sürüklenir. Şimdi “Adım aktivasyon süresinden büyük(Greater than step activation time)” karşılaştırıcısını ikinci girişteki yeşil kareye sürüklenir ve süre için T#2S girilir.

-> Geçişleri belirlenir.

-> Dizinin sonunda, Adım 30’a bir atlama ayarlanır.

-> Bir atlamayı çift oka sürüklenir ve atlama hedefi olarak Adım 30 seçilir.

-> AUTOMATIC_MODE sıralayıcı için S7-GRAPH sıralayıcı artık tamamlanmıştır.

-> Projenizi kaydetmek için menüden “ ” düğmesi seçilir.

YAZIMIZIN 2. BÖLÜMÜ İÇİN TIKLAYINIZ

KAYNAKÇA:

https://new.siemens.com/global/en/company/sustainability/education/sce/learning-training-documents.html

HAZIRLAYAN: Mehmet Berat Şen

linkedin.com/in/mehmet-berat-şen-583108167

KURSLARIMIZ

BLOG KATEGORİLERİ

SON YAZILAR

Mesajınız için teşekkür ederiz. Size en kısa sürede ulaşacağız.
Mesajınızı gönderirken bir hata oluştu. Lütfen tekrar deneyin.

İletişim Bilgilerinizi Bırakın Biz Sizi Arayalım!

Sizin memnuniyetiniz, bizim mutluluğumuzdur…

Mesajınız için teşekkür ederiz. Gönderildi.
Mesajınızı gönderirken bir hata oluştu. Lütfen tekrar deneyin.