PLC Programlamanın 7 Püf Noktası
Plc programlamaya yeni mi başlıyorsunuz? Yoksa bu konuda tecrübeli misiniz? Her iki halde de bu yazıda size uygun bir şeyler bulabileceksiniz.
PLC programlama için doğru bir yöntem kullanmak, hem PLC’nizin hem de sisteminizin tüm potansiyelini kullanmanıza yardımcı olacaktır. PLC programlamada doğru yöntemi kullanmak bu işi önemli ölçüde kolaylaştırır. Bu yazımızda, daha profesyonel bir şekilde PLC programlamanızı sağlayacak bazı pratik ip uçları ve püf noktalarının bulacaksınız.
1. Planlamayı atlamayın, plc programlamaya başlamadan önce mutlaka zihinsel yol haritanızı oluşturun!
Hem donanım hem de yazılım düzeyinde kapsamlı hazırlıklar ve planlama, PLC programlama sırasında size çok zaman kazandıracak, hata sayısını azaltacak ve projenizin genel esnekliğini artıracaktır. Ayrıca gelecekte yeni özellikler veya bileşenler ekleyerek projenizi genişletmeniz gerekebileceğini de unutmamanızı öneririz. Planınız ne kadar ayrıntılı olursa, projenizin gerçekleştirilmesi o kadar kolay olacaktır.
2. Doğru programlama yöntemini seçin
Fonksiyon Blok Diagramı (FBD), Ladder, veya Yapılandırılmış Metin (ST) . Hangisini seçmeli? Seçim, yalnızca deneyim seviyenize değil, aynı zamanda projenizin türüne de bağlı olmalıdır, çünkü her iki yöntemin de kendi artıları ve eksileri vardır ve farklı türdeki projeler için uygundur.
Ladder Diagramları en temel PLC programlama dilidir. Adı üzerinde bir merdivene benzer. İşlemler sırası ile yukarıdan aşağı, soldan sağa doğru PLC tarafından okunarak yerine getirilir. Ladder diagramını kullanmak için bir yazılım dili bile bilmenize gerek yoktur. Ufak uygulamalar için başlangıç seviyesinde işinizi görür, ancak uygulamalar karmaşıklaştıkça ileride ihtiyaç duyulabilecek hata çözme veya revizyon işlerinde size bir çok zorluk çıkaracaktır.

Ladder Diagram Örneği
Fonksiyon Blok Diagramları, belirli bir fonksiyonu gerçekleştirmek için yapılan önceden tanımlanmış kodun segmentlerinin fonksiyon blokları ile gruplandırılması mantığına dayanmaktadır. Ladder dilindeki komutların ekipman fonksiyonlarını tanımlamak üzere gruplandırılması sonucu oluşmuştur.
FBD’yi kullanarak kontrolör davranış rutinlerini kolayca tanımlayabilir, koşulları ayarlayabilir, giriş/çıkış sayaçları oluşturabilirsiniz. FBD’lar yeni başlayanlar veya daha küçük otomasyon projeleri için iyi bir seçim olacaktır. Ancak FBD karmaşık projeler için çok uygun değildir, çünkü gereken çok sayıda fonksiyon bloğu performans düşüşlerine ve daha uzun yanıt sürelerine neden olabilir.

Fonksiyon Blok Diagramını kullanan proje örneği
Bir metin kodu biçimine sahip olan Yapılandırılmış Metin yöntemi ise karmaşık matematiksel işlevler veya tekrarlayan koşullu görevler için uygundur. ST’nin ana avantajı, çok karmaşık işlevleri bile yalnızca birkaç kod satırına dahil etme yeteneğidir. Ancak metin kodu daha az kullanıcı dostudur ve daha çok deneyimli kullanıcılar için uygundur. Öğrenmek için özel bir çaba ve zaman harcamanız gerekir. Aşağıda Siemens’in SCL diline ait bir örnek kod görselini görebilirsiniz.

Yapılandırılmış Metin (ST) örneği
3. Denenmiş ve test edilmiş kodlama yöntemlerini ve yapısal teknikleri takip edin
PLC programlama sırasında, hangi yöntemi kullanırsanız kullanın, aşırı karmaşık kodlar oluşturmamaya çalışın. Örneğin, gereksiz yere yüksek sayıda fonksiyon bloğu, sadece projedeki yönlendirmeyi değil, aynı zamanda olası hataları aramayı da zorlaştıracaktır. Bu nedenle, kodun yinelenen bölümlerini arayarak ve bunları projenin diğer bölümlerinde yeniden kullanarak kodu mümkün olduğunca ayrıştırmanızı öneririz. Pratik bir örnek: Birkaç odada otomatik bir ısıtma sistemi programlıyorsanız, FBD’yi kullanarak tek bir kod yapısı oluşturabilir ve ardından bunu her bir oda için basitçe yapıştırabilirsiniz. Bunu yaparak, büyük miktarda zaman kazanacaksınız ve ortaya çıkan kodun yüksek düzeyde tutarlılığı olacaktır.

Birden çok benzer uygulama için tek bir fonksiyon bloğunun tekrarlanan kullanımına bir örnek
4. Not alın, yorum bırakın
PLC programlama sırasında, özellikle düzinelerce fonksiyon bloğu veya yüzlerce kod satırı içeren karmaşık projeler üzerinde çalışırken nerede olduğunuzu kolayca kaybedebilirsiniz. Kodun içinde kendinizi ve/veya başkalarını daha kolay yönlendirebilmeniz için, I/O tanımlarını, bir fonksiyon bloğunun işlevselliğini, kod için kısa bir kılavuz vb. açıklayan notlar yazmanızı öneririz. Bu tür notlarla, daha uzun bir süre sonra bile kendinizi kodda kolayca yönlendirebilirsiniz. Karmaşık yazılan ve belli notlar ile desteklenmeyen bir kod zamanla adeta kriptlu bir mesaja dönüşür. Bunun olmaması için standart notlar ile kodu kullananları yönlendirmeniz gerekir. Sık kullanıldığında, bir dizi yorum, projenin işlevselliğini ayrıntılı olarak açıklayan anlaşılır bir “kılavuz” oluşturabilir.

SCL dili yorum yazma örneği
5.Bir adlandırma kuralı oluşturun ve uygulayın
Değişkenlerin veya fonksiyon bloklarının rastgele adlandırılması, özellikle karmaşık projelerde, işi sadece sizin için değil, proje üzerinde çalışan diğer kişiler için de çok daha zor hale getirebilir. Bu nedenle, projedeki tüm çalışma boyunca değişkenlerin ve/veya fonksiyon bloklarının adları için birleşik bir şablon oluşturmanızı ve bu şablonu takip etmenizi şiddetle tavsiye ederiz. Bir çok programlama ortamı, size, değişkenleri, G/Ç’leri veya denetleyicileri kolayca yeniden adlandırmanıza olanak tanır – bu özellik, birleşik bir adlandırma kuralının size çok fazla zaman ve stres kazandırabileceği düzinelerce değişken arasında arama yaparken özellikle değerlidir.
6. Sorunları tahmin edin ve Fail-safe alanları oluşturun
En iyi sistem bile er ya da geç bir hata ile karşılacaktır. Bir sıcaklık sensörü arızalanırsa ısıtma sisteminiz ne yapacak? PLC girişindeki bir sayaç arızalanırsa ne olur? Basit bileşenlerin arızasından yetkisiz erişimin neden olduğu ciddi hatalara kadar bu tür sorunları planlama aşamasında önceden tahmin etmeye çalışın ve sorunları çözmek için varsayımsal senaryolar üretin. Bu senaryolarda, herhangi bir olumsuz durum gördüğünüzde sistemi emniyetli pozisyona geçirecek yönergeler hazırlayın. Bu konseptlere aslında Fail safe konsepti denmesinin deneni, bir seri şarttan herhangi birisinin sağlanmaması durumunda sistemin emniyetli varsayılan emniyetli ayarlara döndürülmesidir. Örneğin, bir ısıtma sisteminde bir sıcaklık sensörü arızalanırsa, kontrolörü önceden tanımlanmış bir sıcaklığı otomatik olarak koruyacak şekilde programlayabilirsiniz. Bu senaryoları, harici kullanıcıların erişimini kritik sistem işlevlerine sınırlayarak insan hatalarını önlemek için de kullanabilirsiniz.
7. Kodunuzu test edin ve kontrol edin
Projenin herhangi bir aşamasında değişken değerleri, fonksiyon bloklarını veya kod segmentlerini düzenli olarak kontrol etmek iyi bir uygulamadır. Bunu yaparak, hatalı bir değişken ayarı nedeniyle aydınlatma anahtarlarının çalışmaması veya fonksiyon bloklarından birindeki bir hata nedeniyle ısıtmanın devreye girmemesi gibi sistemi başlatırken olası hataları önleyebilirsiniz. Hemen hemen tüm yazılım platformları hata ayıklama amacıyla size bir çok araç sunar. Siemens’in otomasyon yazılımları da kesme noktları ile size hata ayıklama imkanı sunar.

S7 Debugging (Hata ayıklama) Menüsü
Sonuç
Yukarıda belirtilen ipuçları ve püf noktaları, PLC’nizin tüm potansiyelini kullanmanıza, sisteminizi optimize etmenize olanak verir. Ayrıca bu basit kurallar, çalışmayı siz ve diğer tüm kullanıcılar için kolaylaştıracaktır. PLC programlamayı ve otomasyon konseptini en güncel bilgiler ve Siemens Almanya’dan sertifikalandırılmış hocalar ile öğrenmek için bizimle irtibata geçebilirsiniz.
KURSLARIMIZ
İletişim Bilgilerinizi Bırakın Biz Sizi Arayalım!
Sizin memnuniyetiniz, bizim mutluluğumuzdur…
Siz de fikrinizi belirtin